دو مورخ گمنام زیدی ایرانی: ابوالعباس حسنی و علی بن بلال آملی

قیام زید بن علی و شکل گیری زیدیه، عالمان زیدی مذهب عراق و حجاز را به تدوین آثاری تاریخی واداشت. در گام نخست، این اخبار تاریخی در آثاری تک نگارانه تدوین شد و سپس، تلفیق این آثار، به سنت طبقات نگاری انجامید. اما، از آن جا که هدف از تاریخ نگاری در این جریان، همچون دیگر جریان های حاشیه ای، نشان دادن مشروعیت جریان به عنوان تداوم راستین امت بوده، صورت خاصی به تاریخ نگاری زیدیه داده است. بررسی کتاب المصابیح نوشتۀ ابوالعباس حسنی، نشانگر این مطلب است که تاریخ نگاری جریان های حاشیه ای، به نحو بارزی، حاصل نگاه کلامی و تحلیل آن ها از مفهوم امت و نظر آن ها در باب رستگاری و ضلالت امت است.